Jaarboek 17 is al even van de persen gerold, maar kreeg hier nog niet de verdiende aandacht. Bij deze maken we dat goed met een voorstelling van de drie originele artikelen.

De Jaarboeken van het Abdijmuseum vormen stilaan een imposante reeks. Gaandeweg is de aandacht verschoven naar vooral de Duinenabdij zelf, en in dit jaarboek 17 is dat niet anders. Twee artikelen focussen op tumultueuze episodes uit de rijke geschiedenis van de grote cisterciënzerabdij, terwijl een laatste artikel ingaat op de pogingen van het Abdijmuseum om de abdijsite en het oude kloostercomplex te valoriseren door middel van de nieuwste technieken.

Tegenabt Terrasse

In een eerste bijdrage gaat Loes Verdru in op een bijzonder dramatische periode uit de abdijgeschiedenis: die van tegenabt Arnold Terrasse (1678-1683). Of zo bekeken de Duinheren in Brugge hem toch. Gelukkig voor hen heeft Terrasse in het zand moeten bijten, zodat de Duinenabdij de broodnodige opbrengsten van het Westkwartier kon behouden.

Het probleem kadert in de internationale conflicten uit die tijd, de Frans-Spaanse Oorlogen. Met de abdijzetel in Brugge, in de Spaanse Nederlanden. Maar met de belangrijkste bezittingen in het Westkwartier, onder de Franse Zonnekoning. Die steunde Terrasse om zichzelf op Ten Bogaerde tot abt uit te roepen. Het conflict duurde vijf jaar, tot abt Collé van Brugge voor de hoogste Franse instanties het pleit tegen Terrasse won en het schisma kon beëindigen. Een bijzondere periode, die voor de overlevingskansen van de gemeenschap in Brugge echt cruciaal was.

Verkoop van bezit

De tweede bijdrage behandelt de laatste decennia van de Duinenabdij in Koksijde en Veurne. Bij de herinrichting na de religieuze troebelen en de diaspora van de gemeenschap omstreeks 1580 zat de Duinenabdij in slechte financiële papieren. Daarom verkocht ze aan de abdij van Loos (bij Rijsel) land in het Westkwartier. De cisterciënzerabten kenden en steunden elkaar. En na verloop van tijd kon de Duinenabdij een stuk terugkopen, zoals in het oorspronkelijke contract voorzien was.

De operatie, die zowel kerkelijk als burgerlijk een lijdensweg was, wordt ontrafeld door Jan Van Acker. Voor de abdij van Loos was het een mission accomplished. Voor de Duinenabdij een tijdelijke oplossing, die even financiële adempauze gaf, maar niet definitief bleek.

Van ruïne tot VR

Het derde artikel gooit het over een heel andere boeg. Bezoekers hebben het vaak moeilijk zich uit de ruïnes de echte abdij voor te stellen. Moderne multimedia laten toe hierop een antwoord te formuleren. Een VR-beleving dompelt de bezoeker onder in de abdij, zoals je die eind de 15de eeuw kon ervaren. De imposante abdij komt tot leven en de abdijkerk, de lekenbroedergang, de voorraadkamer en de abtswoning worden bezocht. Waarbij je zelf een en ander kan manipuleren!

Voor veel bezoekers is de VR ‘TenDuinen@1490’ intussen een vanzelfsprekend en bijzonder positief gewaardeerd deel van een bezoek geworden. Maar hoe is dat uitgewerkt, welke keuzes dienden gemaakt om zowel waarheidsgetrouw als interactief te zijn? Dirk Vanclooster licht dit toe in een uiteenzetting die kritisch afweegt wat de voor- en nadelen van andere systemen zijn, en hoe het museumteam net met die enscenering op de proppen gekomen is.

Kortom: het 17de Jaarboek is opnieuw een must voor wie het Abdijmuseum en de geschiedenis van de grote Duinenabdij in het hart draagt. Voor slechts € 15 + verzendingskosten te bestellen bij het Abdijmuseum Ten Duinen, 058 53 39 51 of Nadine.Vanhove@koksijde.be, of bij Skribis.